Scheiden met kinderen: Hoe vertellen we het?

Liedeke Floris

Er verandert veel in het gezin wanneer u gaat scheiden. Voor zowel jonge kinderen als pubers is de impact meestal groot. Als de kinderen ouder worden, krijgen ze vaak een duidelijkere mening over de scheiding en de toekomst daarna. Het is belangrijk en zelfs wettelijk verplicht om de kinderen te raadplegen in de scheiding en samen met hen afspraken te maken over het gezinsleven na de scheiding.

‘We gaan scheiden’

Aan de kinderen vertellen dat u gaat scheiden, is vaak enorm moeilijk en verdrietig. Zelfs al komt het voor de kinderen niet als een verrassing, het kan nog wel als een schok komen. Het is het beste voor de kinderen om te horen dat er een scheiding komt als u helemaal zeker bent van uw zaak. Breng deze moeilijke boodschap bij voorkeur samen met uw (ex-)partner als dat mogelijk is. Kinderen willen graag weten hoe hun leven er uit gaat zien.

Hier enkele tips voor het gesprek met de kinderen:

1. Wacht met vertellen tot het besluit om te scheiden vaststaat. Als er nog twijfel is, is het heel onverstandig uw gevoelens te delen met de kinderen. Of te suggereren dat er een scheiding op komst is. Wacht ook zeker niet te lang: iedereen wil voorkomen dat kinderen erachter komen via anderen.

2. Overleg met uw partner en probeer een eensgezind verhaal op te stellen. Zorg dat u het eens met elkaar bent over wat en hoe jullie het de kinderen vertellen. Plan een rustig moment in waarop iedereen thuis is en niet snel daarna de deur uit moet.

3. Vertel het samen. Zo laten ouders hun kinderen zien dat ze als ouders nog wel een eenheid vormen. Dat geeft een veilig gevoel.

4. Houd rekening met verschillende leeftijden, maar vertel het alle kinderen tegelijk. Zo kunnen ze elkaar steunen. Praat later nog verder, in de dagen erna, op het eigen niveau van het kind.

5. Bespaar kinderen de details over het hoe en waarom en vertel ze dat het een besluit van jullie samen is. Blijf dat zeggen, al voelt het soms anders.

6. Ook kinderen verwerken emotionele gebeurtenissen in stappen. Geef hen de tijd om dingen te verwerken. Een reactie komt soms pas later. Jonge kinderen nemen vaak in eerste instantie de emoties van hun ouder(s) over.

7. Vergeet niet om naar een reactie te vragen. Ook in de dagen erna als het niet direct komt.

8. Vertel de kinderen in het kort over de gevolgen van de scheiding. Het betekent bijvoorbeeld dat papa en mama niet meer in één huis wonen. Misschien betekent het ook wel dat de kinderen moeten verhuizen. Stel de kinderen gerust dat jullie het goed voor hun zullen regelen.

9. Vertel kinderen dat zij niet de oorzaak zijn van de scheiding. Benadruk dat jullie liefde voor hen wél blijvend is.

Met name deze laatste tip kan niet genoeg herhaald worden. Kinderen hebben toch vaak onbewust het idee dat zij “de oorzaak” zijn van de scheiding.

Gepubliceerd in 073Magazine, januari 2019.

Liedeke Floris

Samenlevers met kinderen opgelet!

Wat moet je toch veel regelen als je kind geboren wordt en je niet getrouwd bent. Meer dan als je wel getrouwd bent of een geregistreerd partnerschap hebt. Als je niet bent getrouwd, is de biologische vader namelijk niet automatisch de officiële vader van het kind. Hij moet het kind daarom erkennen. Dit kan bij de Burgerlijke Stand van de gemeente waar je woont. Als je getrouwd bent hoeft dat niet, dan ben je automatisch de officiële vader van het kind.

Ook tijdens de zwangerschap kun je het kind al erkennen. Dit heet erkenning van de ongeboren vrucht. Je kunt in elke gemeente van Nederland het kind erkennen. Als de (aanstaande) moeder niet meekomt, moet zij schriftelijke toestemming voor erkenning geven. Je  kunt je kind erkennen als je de  aangifte van de geboorte doet. Je doet aangifte in de gemeente waar het kind is geboren. Als de moeder niet meekomt, moet zij voor de erkenning schriftelijke toestemming geven.

Wil je ook samen het ouderlijk gezag regelen over je kind, zul je nog een extra verzoek moeten indienen bij de rechtbank. Dat moet voor elk kind opnieuw. Dit kan heel gemakkelijk digitaal met je digid op de website www.rechtspraak.nl. Je doet dan een verzoek tot het gezamenlijk uitoefenen van het gezag over een minderjarige tevens houdende verzoek tot aantekening in het gezagsregister (art. 1:252 Burgerlijk Wetboek)

Te vaak komt het in mijn praktijk voor dat achteraf blijkt dat dit verzoek  niet is ingediend. Veelal omdat men het gewoon vergeten is om het  in te dienen. Of het komt voor dat het verzoek alleen voor het eerste kind is ingediend en bij de latere kinderen wordt vergeten.  Veelal komt men daar dan pas achter bij het beëindigen van de relatie. Dan komt men er pas achter dat de moeder alleen het gezag heeft over het kind en ontstaan er problemen in een toch al emotionele situatie.

Men kan dit op zich snel oplossen door alsnog aan te geven bij de rechtbank dat je gezamenlijk gezag wenst. Als je het samen eens bent is dat zo opgelost. Je dient gezamenlijk het verzoek in.

Gelukkig staat in de wet dat zelfs als de moeder dan niet meewerkt aan het gezamenlijk ouderlijk gezag over je kind, er daartoe een verzoek kan worden gedaan bij de rechtbank. Zo’n verzoek wordt meestal toegewezen, tenzij er een onaanvaardbaar risico is dat het kind klem en verloren zou raken tussen de ouders en niet te verwachten is dat hierin binnen afzienbare tijd voldoende verbetering zou komen of afwijzing anderszins in het belang van het kind noodzakelijk is.

Niemand zit te wachten op zo’n rechtszaak want dat brengt veel spanningen met zich mee, ook voor de kinderen. Dus samenlevers, kijk het nu goed na. En vul anders vandaag nog samen het verzoek in bij de rechtbank. Dit voorkomt problemen in de toekomst!

Dit artikel is gepubliceerd in “De Uitstraling”, juni 2018.Liedeke Floris

Toestemming nodig om op reis te gaan met je kinderen?

Liedeke Floris

Laatst kwam een vriend van mij uit Frankrijk vliegen. Hij had een half uur vertraging. Op mijn vraag waarom dat was, antwoordde hij: er zat een vader met kind in het vliegtuig en de papieren waren niet in orde. De Franse autoriteiten waren zeer streng en het kind mocht eigenlijk niet mee vliegen. Pas nadat naar de moeder was gebeld en er expliciet toestemming was verleend, kon het vliegtuig vertrekken.

Geldt dat bij ons ook? Ja ook bij ons heb je toestemming van de andere ouder nodig als je gezamenlijk gezag hebt over de kinderen en je alleen met de kinderen reist. Ook in de situatie dat je alleen het gezag hebt over de (minderjarige) kinderen geldt dit. Als de andere ouder dan op vakantie wil, zal ook toestemming nodig zijn van degene die het gezag heeft over het kind.
Neem je de kinderen mee naar het buitenland zonder toestemming van de andere ouder, dan noemen we dat: een minderjarige onttrekken aan het ouderlijk gezag. Om internationale kinderontvoering te voorkomen gaan de autoriteiten meer controles uitvoeren. Als je het dan niet goed geregeld hebt, kan dit voor een onaangename verrassing zorgen.

Hoe geven ouders toestemming?
Om de toestemming aan te tonen, hebben ouders een speciaal toestemmingsformulier nodig. Dit kan worden gedownload op www.rijksoverheid.nl. Ouders moeten dit per kind invullen en allebei ondertekenen.

Wat als u geen toestemming van de andere ouder krijgt?
Heeft u wel samen het gezag, maar weigert de andere ouder zijn of haar toestemming, dan is het mogelijk om via de rechter alsnog toestemming voor een vakantie naar het buitenland met de kinderen te krijgen. Hiervoor dient u een procedure tot ‘vervangende toestemming’ te voeren.
Sommige landen hebben aanvullende voorwaarden gesteld voor het reizen met minderjarigen. Voor advies kunnen mensen contact opnemen met de ambassade of het consulaat van het land van bestemming. Het is aan te raden om u goed voor te bereiden wanneer u als ouder alleen met uw kinderen reist.

Dit artikel is gepubliceerd in “073 Magazine” Juli 2017.

Liedeke Floris

Mag mijn kind kiezen?

In  mijn echtscheidingspraktijk krijg ik vaak de vraag vanaf wanneer kinderen mogen kiezen bij welke ouder zij willen zijn na echtscheiding of uiteengaan. Voor eens en voor altijd moet duidelijk zijn; kinderen mogen niet kiezen.

Zij mogen vanaf hun 12 jarige leeftijd hun mening kenbaar maken bij de rechter, niet meer en niet minder. Dat kan middels een brief of een gesprek met de rechter. Voorheen noemde de rechtbanken dit een “kinderverhoor”. Inmiddels is gelukkig de naam veranderd in kind gesprek. Het gesprek vindt plaats in het gerechtsgebouw en is meestal op de dag van de rechtszitting of kort daarvoor. Hoe zo’n gesprek gaat kun je zien op www.rechtspraak.nl/kindgesprek of download hier de brochure. Het gesprek is vertrouwelijk en de rechter mag bij zijn beslissing rekening houden met wat het kind heeft verteld. De mening van het kind telt zeker mee, maar het kind mag niet zelf beslissen.

Afhankelijk van de leeftijd van het kind is het heel wat voor een kind om bij de rechtbank binnen te lopen en zijn/haar “mening” kenbaar te maken. Kinderen willen meestal maar één ding en dat is dat beide ouders bij elkaar komen. Ik zal de zaak niet vergeten waarbij een kind aanwezig was bij een steekpartij tussen vader en moeder. Uiteindelijk gaf de minderjarige dochter zelfs in dat geval aan dat ze hoopte dat haar ouders bij elkaar zouden blijven. Het loyaliteitsconflict bij kinderen kan heel groot zijn. Overigens speelt dit ook bij gezinnen die nog bij elkaar zijn, maar dan wordt daar niet over nagedacht. Na of tijdens een echtscheiding, als mensen vaak op hun slechtst zijn, worden de kinderen soms “vergeten”, hetgeen logisch lijkt omdat je eigen verdriet groot is. Een kind heeft een eigen rouwverwerking over het uiteengaan van partijen.

Gelukkig is er de laatste jaren veelvuldig aandacht voor het kind in echtscheiding. Ook de advocaat-scheidingsmediators van de vFAS besteden daar extra aandacht aan. Sommige kinderen hechten eraan een eigen plekje te krijgen in het proces van de echtscheiding. Als ouders is het van belang om zodanig bezig te zijn met een echtscheiding dat de kinderen daarvan niet de dupe zijn. Dat begint met eerst een goede communicatie als ouders. Het ex-partnertraject en de pijn en het verdriet die het uiteengaan met zich meebrengt, zal moeten worden losgelaten om als ouders samen invulling te geven aan het ouderschap. Dit kan een moeilijk traject zijn, want als ex-partners ging je niet voor niets uit elkaar. Een online-scheiding heeft daar weinig oog voor en kan dit aspect niet voldoende aandacht geven.

De advocaat scheidingsmediators van ons wij.legal leggen zich erop toe de mediation zodanig in te steken dat er weer een voldoende basis is om als ouders te beslissen over alle zaken die de kinderen aangaan. Zodat een kind helemaal niet hoeft te kiezen, maar zijn/haar mening allang heeft kenbaar gemaakt aan beide ouders. En als dat het geval is, zal het kind zelf “vrij” zijn om te weten of zij/hij wel of niet met de rechter wil praten.

Liedeke Floris