De vrije advocaatkeuze voor rechtsbijstandsverzekerden is verruimd. Het Europese Hof heeft aangegeven dat ook de werkzaamheden door een advocaat voorafgaand aan de procedure vallen onder de term vrije advocaatkeuze.
In 2013 heeft de Europese rechter bepaald dat een rechtsbijstandsverzekerde altijd zelf een advocaat zelf mag uitkiezen om zijn belangen te behartigen indien er sprake is van een gerechtelijke of administratieve procedure. De kosten van de uitgekozen advocaat zijn dan voor rekening zijn van de rechtsbijstandsverzekeraar waar de verzekerde een polis heeft afgesloten.
De Hoge Raad heeft het recht op vrije advocaat keuze naar aanleiding van de overwegingen van het Europese Hof bevestigd (ECLI:HR:2014:396)
Er is dus een recht op vrije advocaatkeuze in gevallen dat er volgens de Wet een advocaat nodig is om de procedure te kunnen voeren.
De rechtsbijstandsverzekeraar mag dit recht niet in de polisvoorwaarden beperken. Het is zelfs zo dat de rechtsbijstandsverzekeraar in de polisvoorwaarden moet melden dat de verzekerde het recht heeft op vrije advocaatkeuze.
Het Hof van Justitie van de EU heeft op 14 mei 2020 (ECLI:EU:C:2020:372) meer duidelijkheid gegeven over het begrip “gerechtelijke procedure”. Feitelijk komt het erop neer dat er sprake is van een verruiming van de gevallen waarvoor de vrije advocaatkeuze geldt.
Het Hof heeft overwogen dat onder het begrip “gerechtelijke procedure” ook geacht worden te vallen elke fase die kan leiden tot een procedure bij een gerechtelijke instantie, zelfs een voorafgaande fase.
Het Hof heeft bij de uitleg van het begrip “gerechtelijke procedure” dus aangegeven dat ook de werkzaamheden die de aanloop naar de procedure betreffen, hieronder vallen.
Het Europese Hof heeft dus eigenlijk aangegeven dat ook de werkzaamheden door een advocaat voorafgaand aan de procedure vallen onder de term vrije advocaatkeuze. Dit betekent dat bijvoorbeeld dossierstudie, overleg over de te voeren procedure en de buitengerechtelijke onderhandelingen en bemiddeling onder de vrije advocaat keuze vallen en dus door de rechtsbijstandsverzekeraar dienen te worden vergoed op basis van de polisvoorwaarden.
Hierdoor zouden dan de werkzaamheden die de schikkingsonderhandelingen betreffen en ook de mediation/bemiddeling onder de vrije advocaatkeuze vallen. Deze werkzaamheden van de advocaat dienen dan te worden voldaan door de verzekeraar.
Voor de verzekerden die een rechtsbijstandsverzekering hebben is het dus van groot belang dat zij de polisvoorwaarden goed nakijken. Als zich een geschil voordoet maar ook wanneer er sprake is van een keuze voor (scheidings)mediation kunnen zij kiezen voor een eigen advocaat die op basis van de polisvoorwaarden door de verzekeraar dient te worden vergoed voor werkzaamheden in de voorbereidende fase en in de eventuele procedure.
De verwachting is wel dat de verzekeraars hun polisvoorwaarden zullen aanpassen.
Mocht u vragen hebben hierover dan kunt u altijd contact opnemen.
