Val van operatietafel

Ziekenhuis aansprakelijk, fout OK-medewerkers of gebrekkig hulpmiddel?

In 2017 heeft een patiënte een operatie ondergaan onder algehele narcose. Aan het eind van de operatie, terwijl patiënte nog onder narcose was, is zij van het matras op de grond gevallen en liep hierbij letsel op.

De casus

Patiënte is geopereerd door een orthopedisch chirurg onder algehele narcose. Bij de operatie is gebruik gemaakt van een operatiematras. Een dergelijk matras wordt vacuüm gezogen om de patiënt op de operatietafel te stabiliseren en in de juiste operatiepositie te houden. Na de operatie, terwijl patiënte nog volledig onder narcose was, is zij van de matras gegleden en op de grond terecht gekomen.

Blijkbaar was het operatiematras tijdens de operatie niet vacuüm gebleven en is zacht geworden. Hierdoor verloor het matras de stabiliserende werking.

Aansprakelijkstelling

De patiënte stelt het ziekenhuis aansprakelijk:

1. Op basis van gebruik van een ondeugdelijk hulpmiddel [het betreffende matras], waarvoor het ziekenhuis risico aansprakelijk is.
2. Op basis van de stelling dat het matras tijdens de operatie door een handeling van het OK personeel per ongeluk lek is gestoken.

Er zijn aldus 2 scenario’s.

Verweer ziekenhuis

Het ziekenhuis stelt:

1. Er is geen letsel opgelopen.
2. Toedracht van het incident staat niet vast, nader onderzoek is noodzakelijk.
3. OK medewerkers hebben gehandeld op een manier die van een redelijk handelend zorgverlener onder gelijke omstandigheden mocht worden verwacht.
4. Er is een goed en betrekkelijk nieuw matras gebruikt. Dat deze achteraf defect bleek, wat niet op voorhand kon worden gezien, is evenmin een reden om onzorgvuldig handelen aan te nemen.

Beoordeling rechtbank

Dat er discussie is over wel of niet opgelopen letsel staat niet in de weg om tot een oordeel te komen inzake de aansprakelijkheid.

De rechtbank stelt voorop dat er een behandelingsovereenkomst is tussen [de medewerkers van] het ziekenhuis en patiënte. Op het ziekenhuis rust een centrale aansprakelijkheid voor tekortkomingen van haar medewerkers.

Ook al staat de toedracht niet exact vast. De oorzaak van de val is gelegen in het feit dat de operatiematras onbedoeld niet vacuüm is gebleven. De rechtbank behandelt de 2 scenario’s.

Scenario A

Indien er sprake is geweest van het scenario dat het matras per ongeluk is lek gestoken is het ziekenhuis aansprakelijk.

Alhoewel niet uit onderzoek blijkt dat het matras lek is geraakt door toedoen van OK medewerkers, bv met een scherp voorwerp per abuis lek gestoken, is de rechtbank van mening dat er sprake is van een toerekenbare tekortkoming van de OK medewerkers. Overigens hebben medewerkers van het ziekenhuis het matras weggegooid zodat onderzoek ook niet [meer] mogelijk is.

Scenario B

Voor gebruik van een ondeugdelijk medisch hulpmiddel is het ziekenhuis aansprakelijk. Het betreffende matras was immers ongeschikt nu het niet voldeed aan de eisen die men daaraan mag stellen [stabilisatie]. De toerekening van het gebruik van het ondeugdelijk operatiematras rekent de rechtbank toe aan het ziekenhuis.

– het ziekenhuis heeft het matras geselecteerd en ingekocht. Het ligt dan ook in haar risicosfeer.
– het ziekenhuis was in staat om het matras op een afdoende manier te controleren.
– het ziekenhuis kan regres halen op de leverancier.
– tevens is van belang dat het ziekenhuis tegen een aansprakelijkheid als het onderhavige zich heeft verzekerd.

Aldus de rechtbank.

Conclusie

Het ziekenhuis is dus linksom of rechtsom aansprakelijk voor eventueel uit het incident voortvloeiende schade, alhoewel scenario A niet vast staat en de rechtbank inzake het gebruik van een ongeschikt hulpmiddel, de patiënt ook naar de producent had kunnen verwijzen conform de uitspraak van de Hoge Raad in 2020 inzake het gebruik van een medisch ongeschikt hulpmiddel.

Volledige uitspraak: ECLI:NL:RBAMS:2021:7281