Het alimentatierecht is en blijft in ontwikkeling. Zo is de wet herziening partneralimentatie per 1 januari 2020 in werking getreden. [Lees hier wat er vanaf 1 januari 2020 gewijzigd is.]
Het WODC (Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum) heeft een rapport uitgebracht over de vraag of het alimentatierecht nog wel van deze tijd is. Daaruit blijkt dat alimentatie een onderwerp is waar de meningen op vele punten verdeeld zijn. Dit komt voort uit de tegengestelde belangen die alimentatiebetalers – en ontvangers nu eenmaal hebben. Ook de diverse deskundigen hebben ieder een ander perspectief.
“Het inzicht wint veld dat een scheiding nu eenmaal een wijziging van inkomenspositie met zich brengt en dat het vasthouden aan huwelijksgerelateerde welstand, het netto-gezinsinkomen, niet (meer) het meest voor de hand liggende uitgangspunt bij het bepalen van de behoefte is.”
De grondslag van partneralimentatie is lotsverbondenheid. Er gelden nu tremanormen, opgesteld door de rechterlijke macht. Het rapport concludeert dat meer berekeningsmethoden moeten worden ontwikkeld die op allerlei situaties toepasbaar zijn. Er is maatwerk van de rechters nodig, maar ook van de deskundigen. Er moet meer aansluiting gezocht worden bij de maatschappelijke opvattingen en ontwikkelingen.
Volgens het rapport geldt: “economische zelfstandigheid van beide ex-partners is de beste remedie om te voorkomen dat alimentatie moet worden betaald. Maar de maatschappelijke ontwikkelingen laten zien dat het een utopie is om te veronderstellen dat een dergelijke zelfstandigheid de komende decennia in de volle breedte bereikt zal worden. Hoewel er in dit opzicht met de opleiding en arbeidsparticipatie van vrouwen wel vooruitgang is geboekt, blijft de economische positie van de vrouw na een echtscheiding nog altijd achter bij die van de man. Dit is voornamelijk te wijten aan de rolverdeling tijdens het huwelijk, het opleidingsniveau en de culturele achtergrond. Het alimentatierecht zal hiermee in ieder geval nog de komende decennia rekening moeten houden”.
Economische zelfstandigheid:
In mijn praktijk loop ik hier ook tegen aan. Soms komt het voor dat partijen lang gehuwd zijn en een van beiden niet of weinig gewerkt heeft. Daar waar de ander carrière heeft kunnen maken. Uit de nieuwe wet kan dan volgen dat slechts 5 jaren alimentatie behoeft te worden betaald. Dat kan zeer oneerlijk voelen. Wellicht zal op dit punt in de toekomst een beroep gedaan gaan worden op de hardheidsclausule, hetgeen weer meer rechtszaken tot gevolg gaat hebben. Dit betekent opnieuw onrust voor alle partijen.
Jong meerderjarigen (18 jaar of meer):
Het rapport beveelt aan om alimentatie enerzijds te beperken tot de jongmeerderjarigen die een opleiding of studie volgen (bij anderen geldt de behoeftigheidseis), maar anderzijds te verlengen tot de vierentwintigjarige leeftijd, wanneer de jongmeerderjarige geacht kan worden de opleiding of studie te hebben afgerond.
Stiefouderalimentatie:
Het rapport pleit voor een heroverweging van de stiefouderalimentatie. Dit komt veelvuldig voor en dan dient rekening gehouden te worden met alle kinderen in het gezin. In de praktijk is dit een ingewikkelde berekening, die soms lastig is uit te leggen. Hoezo heeft het ene kind meer behoefte dan het andere kind?
Voor wie het hele rapport wil lezen: https://lnkd.in/ei-Z4XV
Of de verkorte versie: https://lnkd.in/ebmRaRZ
Liedeke Floris
