Huwelijkse voorwaarden kunnen ervoor zorgen dat de financiële problemen van de ene echtgenoot niet overslaan op de andere echtgenoot. Maar wat als je huwelijkse voorwaarden wilt aangaan op het moment dat je de financiële problemen voorziet? In dat geval zou je wel eens te laat kunnen zijn en bemoeit een curator zich met jullie huwelijk. Een recente uitspraak van 9 december 2020 laat de gevolgen zien.
Stel je voor…
De heer en mevrouw X zijn al geruime tijd op huwelijkse voorwaarden met een gemeenschappelijke inboedel gehuwd. Op 3 mei 2012 leent de heer X bij de bank een bedrag van € 350.000,= voor zijn nieuwe onderneming. Het nieuwe bedrijf van de heer X komt echter niet van de grond en de heer X kan niet aan zijn aflossingsverplichting bij de bank voldoen.
De oplossing…?
De heer en mevrouw X beseffen dat de gemeenschap van goederen (inboedel) ervoor zal zorgen dat de schuldeisers van de heer X ook verhaal kunnen nemen op de gezamenlijke spullen. Op 23 mei 2014 laten de heer en mevrouw X hun huwelijkse voorwaarden wijzigen in een koude uitsluiting. In de huwelijkse voorwaarden staat dat alle gezamenlijke spullen in eigendom toebehoren aan mevrouw X. Twee maanden later verkoopt mevrouw X dezelfde spullen aan haar ouders voor een bedrag van € 50.000,=.
En toen ging het mis
De financiële problemen van de heer Jansen nemen toe en op 4 april 2017 verklaart de rechtbank de heer X failliet. De curator heeft als taak om een zo hoog mogelijk bedrag aan de schuldeisers van de heer X uit te keren. De curator van de heer X constateert dat de heer X geen eigendommen meer heeft als gevolg van de wijziging van de huwelijkse voorwaarden in 2014. De curator is van mening dat de heer en mevrouw X wisten dat de huwelijkse voorwaarden ervoor zouden zorgen dat de schuldeisers van de heer X geen verhaal meer zouden kunnen nemen. De curator vernietigt de huwelijkse voorwaarden dan ook op grond van de actio pauliana. Dat betekent dat de gezamenlijke spullen dus weer opnieuw de gemeenschap toebehoren. De heer en mevrouw X verweren zich hiertegen.
Wat vindt de rechter?
De rechtbank stelt vast dat de heer en mevrouw X niet verplicht waren de huwelijkse voorwaarden te wijzigen. Verder constateert de rechtbank dat de schuldeisers van de heer X zijn benadeeld als gevolg van de wijziging van de huwelijkse voorwaarden. De curator kan de gezamenlijke spullen nu namelijk niet meer verkopen. De heer en mevrouw X hebben dus uit eigen wil besloten om de spullen uit het vermogen van de heer X te halen. De laatste vraag die de rechtbank moet beantwoorden, is of de heer en mevrouw X dit hebben gedaan in de wetenschap dat een faillissement van de heer X zou volgen en de schuldeisers zouden worden benadeeld. De curator wijst op een eerdere verklaring van de heer X, waarin hij heeft gezegd dat hij ten tijde van de wijziging van de huwelijkse voorwaarden “in dermate financiële problemen verkeerden dat zij hun maandelijkse hypotheekverplichtingen niet meer konden voldoen”.
In deze verklaring van de heer X leest de rechtbank de bevestiging dat de heer en mevrouw X het faillissement en het tekort daarin ten tijde van het wijzigen van de huwelijkse voorwaarden konden voorzien.
Wat zijn de gevolgen?
De rechtbank volgt het standpunt van de curator en vernietigt de wijziging van de huwelijkse voorwaarden. Dat betekent dat de gezamenlijke spullen ook weer opnieuw van de heer en mevrouw X zijn. Mevrouw X heeft de spullen in de tussentijd verkocht voor een bedrag van € 50.000,=. Aangezien de gezamenlijke spullen niet meer bij mevrouw X zijn, moet mevrouw X aan de curator een schadevergoeding betalen. De curator stelt dat de schade € 50.000,= is, maar mevrouw X zegt dat de werkelijke waarde van de gezamenlijke spullen lager ligt. De rechtbank heeft de lijst met de gezamenlijk spullen bekeken en schat de executiewaarde hiervan op een bedrag van € 10.000,=. Dit is het bedrag dat mevrouw X aan de curator dient te voldoen naast de enkele andere kosten.
Tot slot
Het bovenstaande voorbeeld laat zien dat echtgenoten op tijd moeten nadenken over het opstellen of wijzigen van huwelijkse voorwaarden. Belangrijke ijkpunten zijn de momenten waarop één of beide echtgenoten financiële risico’s gaat nemen. Denk hierbij aan het starten van een onderneming of het aangaan van een lening of borgtocht. Zijn er financiële problemen, dan bestaat de kans dat je te laat bent.
Hebt u vragen over het wijzigen van huwelijkse voorwaarden of voorziet u financiële problemen, neem dan vrijblijvend contact met ons op. Als één van de weinige kantoren beschikt BG.legal over uitgebreide kennis op zowel het insolventierecht als het familierecht. Ons kantoor beschikt namelijk over curatoren in faillissementen en een uitgebreide familierechtsectie, Wij.legal.
Mr. L.M. Floris, vFAS advocaat en mediator
Mr. J. Beerens, advocaat en curator
